အမိႈက္ ဆိုတာလံုးဝအသံုးမဝင္ေတာ့တဲ့၊ ပိုလ်ွံေနတဲ့ အရာေတြကိုေခၚပါတယ္။ အဲ့ဒီ အရာေတြထဲမွာ ေကာင္းတာေရာ၊ ညစ္ပတ္တာေတြေရာအကုန္ ပါပါတယ္။ သင္အရင္တုန္းက ဝတ္ခဲ့ဘူးတဲ့ အကၤ် ီအေဟာင္းေတြ၊ ကစားခဲ့ဘူးတဲ့ အရုပ္ေတြ၊ သံုးခဲ့ဘူးတဲ့ ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္ေတြ၊ စတာေတြဟာ ေနာင္အသံုးမျပဳေတာ့တဲ့ အခါ သင့္အတြက္ မလိုအပ္ေတာ့တဲ့ အရာေတြ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီလိုဘဲစားၾကြင္းစားက်န္ေတြ၊ မီးဖိုေခ်ာင္ထြက္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြနဲ႔ အျခားအညစ္အေၾကးေတြကိုပါ အမိႈက္လို႔ ေခၚၾကတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ "အမိႈက္" လို႔ အမည္တပ္လုိက္တာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မလိုအပ္ေတာ့တဲ့၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အနားမွာမရွိေစခ်င္ေတာ့တဲ့ အလကား ျဖစ္ေနတဲ့ အရာေတြေပါ့ေနာ္။ အဂၤလိပ္မွာ အဲ့ဒီလို အသံုးမဝင္ေတာ့တဲ့ အမိႈုက္ေတြကို "junk" လို႔ ေခၚပါတယ္။ Junk ဟာတကယ့္ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္း၊ အမိႈက္သရိုက္ကိုေျပာတာျဖစ္လို႔၊ လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္ကိုအက်ိဳးမျပဳတဲ့ လူ၊ အစားအစာ၊ အရာဝတၳဳ စတာေတြ ကိုလည္း တင္စား ေျပာဆိုရာမွာသံုးပါတယ္။ အဲ့ဒီအထဲက လူသိအမ်ားဆံုး စကားလံုးတစ္လံုးက junk food ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ စားေသာက္မႈ ပံုစံေျပာင္းလဲလာတဲ့ အတိုင္း အိမ္မွာစီမံခ်က္ျပဳတ္တဲ့ အစားအစာေတြ အစား ျပင္ပက အလြယ္တစ္ကူ စားသံုးနိုင္တဲ့ အသင့္စား အစာေတြက ေနရာယူလာခဲ့ပါတယ္။ junk food ေတြဟာ အရသာေကာင္းသေလာက္ ခႏၵာကိုုယ္အတြက္ ထုိက္သင့္တဲ့ အဟာရကို မေပးစြမ္းနိုင္ပါဘူး။ junk ဆိုတဲ့ စကားက ေပၚတူဂီစကားကေန ဆင္းသက္လာျပီး  ၾကိဳးအပိုင္းအစမ်ားလို႔ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။ ေပၚတူဂီေတြဟာ ေရွးေရွးတုန္း က ေရေၾကာင္းစြန္႔စားမႈနဲ႔ နယ္ေျမသစ္ေတြ ရွာေဖြခဲ့တဲ့ သူေတြ ျဖစ္တာမို႔ သေဘၤာမွာသံုးတဲ့ ၾကိဳးအပိုင္းအစေတြကို (မလိုအပ္ေတာ့တဲ့ ၾကိဳးအပုိင္းအစ၊ အေထြးလိုက္ေတြကို) "junk" လို႔ ေခၚခဲ့ၾကပံုရပါတယ္။

ေနာင္ရာစုမ်ားစြာ ၾကာလာေတာ့ junk ကို ျပန္လည္အသံုးျပဳလို႔ ရေသးတဲ့ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းရယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။  ေနာင္အခါမွာေတာ့ လူေတြက တန္ဘိုးမရွိေတာ့တဲ့ ပစၥည္းေတြကို junk နဲ႔ တင္စား ေခၚလာၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ junk food ဆိုတာစားသံုးသူအတြက္ လံုးဝအက်ိဳးမရွိ သို႔မဟုတ္ အနည္းငယ္သာအက်ိဳးေပးတဲ့ အစားအစာေပါ့ေနာ္။

The definition of junk food is food lacking in nutritional value and frequently high in calories, sugar or fat.

• Ice cream and candy are examples of junk food.

အစာစားတယ္ဆိုတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းက အသက္ရွင္ရပ္တည္ခ်င္လို႔ပါ။ အစားအစာဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို သန္မာေစတယ္။ ၾကီးထြားေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစားအစာေတြကိုစားရတဲ့ ေနာက္ထပ္ အေၾကာင္းအရင္းရွိပါေသးတယ္။ အဲ့ဒါကအရသာေၾကာင့္ပါ။ အရသာရွိတဲ့ အစား အေသာက္ ေတြ ကိုကၽြန္ေတာ္တို႔ မက္ေမာၾကပါတယ္။ အာဟာရဓါတ္ ေပးနုိင္တဲ့ အစားအစာေတြ လည္းအရသာ ေကာင္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ junk food ေတြဟာလည္း အရသာဆိုတဲ့ အားသာခ်က္နဲ႔ စားသံုးသူေတြကို စြဲေဆာင္ပါတယ္။ ဥပမာ- အားလူးေၾကာ္၊ ဘူးသီးေၾကာ္၊ ကြတ္ကီး၊ အိုက္စကရင္၊ ကိတ္စတာေတြကို မၾကိဳက္သူ သိပ္ရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရရွည္စားသံုးရင္္ junk food ေတြဟာေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးကိုဘဲ ေပးတာေသျခာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေကာင္းတာကို သိရက္နဲ႔ မစားဘဲေနဘုိ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုတားဖို႔ကေတာ့ ခပ္ခက္ခက္ဘဲမဟုတ္လား။

Junk food လိုဘဲေနာက္ထပ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မၾကာခဏ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့ အရာကေတာ့ junk mail  ျဖစ္ပါတယ္။ အီးေမးလ္နဲ႔ ဆက္သြယ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈတြင္ က်ယ္လာတာနဲ႔ အမ်ွ spam လို႕လည္း ေခၚတဲ့ junk mail ေတြဟာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ inbox ကို ထိုးေဖါက္ကာေနရာေတြ ယူလာၾကပါတယ္။ Junk mail ဆိုတာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေၾကာ္ျငာနဲ႔ အျခားဝန္ေဆာင္မႈကုို အီးေမးလ္ေတြကတဆင့္ ပို႔တဲ့ mail ေတြပါ။ အီးေမးလ္ မတိုင္ခင္က စာတိုက္ကေနတဆင့္ ေၾကာ္ျငာေတြကို ပို႔ခဲ့ ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကလည္း junk mail ေတြဘဲေပါ့။ စာတိုက္က ျဖစ္ေစ၊ အီးေမးလ္က ျဖစ္ေစဘယ္ကရရသူတို႔ရဲ့ ေနရာအမွန္ ျဖစ္တဲ့ အမိႈက္ပံုးသို႔မဟုတ္ ကြန္ပ်ဴတာရဲ့ recycle bin မွာဘဲ အဆံုးသတ္ရတာပါဘဲေနာ္။

• An email encouraging you to enter a sweepstakes is an example of junk mail. (also known as spam)

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္ဝန္းက်င္ကထြက္ရွိလာတဲ့ အမိႈက္သရိုက္ေတြကိုစည္ပင္က လိုက္ေကာက္ျပီး ထပ္ဆင့္ ဘယ္ကို သြားစြန္႔ပစ္ ရတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။ ရပ္ကြက္ေပါင္းစံုကထြက္လာတဲ့ အမိႈက္ေတြကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာမွာစုေပါင္းစြန္႕ပစ္ ရပါတယ္။ အဲ့ဒီေနရာကို garbage pit လို႔ ေခၚပါတယ္။ Recycle ေခၚ ျပန္လည္ အသံုးျပဳလို႔ ရတဲ့ ပစၥည္းေတြကိုစြန္႔ပစ္တဲ့ ေနရာကိုေတာ့ scrapyard သို႔မဟုတ္ junkyard လို႔ ေခၚပါတယ္။

Junk ဆိုတုိင္း စုတ္ျပတ္ေဟာင္းႏြမ္းေနတဲ့ အရာေတြေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အေကာင္းစားေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အဲ့ဒီထဲကတစ္ခုကေတာ့ junk bond ပါဘဲ။ junk bond ဆိုတာ ကုမၸဏီ၊ လုပ္ငန္းတစ္ခုက investor လို႔ေခၚတဲ့ ရင္းနွွီးျမႈတ္နွံခ်င္သူေတြဆီက ျမင့္မားတဲ့ အတုိးနႈန္းေတြနဲ႔ loans ေခၚ ေခ်းေငြေတြကို bond သေဘာနဲ႔ ထုပ္္ေရာင္းျပီး သူတို႔ရဲ့ လုပ္ငန္းကို ဘ႑ာေရးပံ့ပိုးမႈ လုပ္တာကို ေခၚပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ပြင့္လင္းလာတာနဲ႔ အမ်ွ၊ ေငြရွင္၊ ေၾကးရွင္၊ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အၾကားမွာအျပိဳင္အဆိုင္ေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းရပ္တည္ဖို႔ မလြယ္ၾကေတာ့ စုေပါင္းစပ္ေပါင္း အက်ိဳးတူလုပ္ငန္း လုပ္ၾကတယ္။ လုပ္ငန္းေတြ ခုိင္မာလာေတာ့ အမ်ားျပည္သူကို ရွယ္ယာေတြ ထုတ္ေရာင္းခ်ေပးျပီး အမ်ားပုိင္ အေနနဲ႔ လုပ္ငန္းအင္အားကို တုိးခ်ဲ႕ၾကတယ္။ ဒီစံနစ္ဟာ နုိင္ငံတစ္ကာမွာတြင္က်ယ္ျပီး အလုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ၊ ရပ္တည္ခ်က္၊ လုပ္ငန္းခုိင္မာမႈ အေပၚမူတည္ျပီး သူရဲ့ ရွယ္ယာေဈးေတြလည္းတက္ျပီး၊ ရွယ္ယာဝင္ေတြလည္း မ်ားမ်ားလာပါတယ္။ ဥပမာ- Thai Airways ဆိုရင္ အဲ့ဒီလုိမ်ိဳး Thai ျပည္သူေတြရဲ့ ရွယ္ယာေတြနဲ႔ တည္ေထာင္ထားတဲ့ ကမာၻသိ Brand တစ္ခုေပါ့။ ျမန္မာျပည္မွာလည္း အမ်ားကို ရွယ္ယာေတြေရာင္းေပးေနတဲ့ လူသိမ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းၾကီးတစ္ခ်ိဳ႕ ရွိေနပါျပီ။

တစ္ခ်ိဳ႕ေသာကုမၸဏီေတြကေတာ့ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေပၚလာျပီး သတင္းစာထဲမွာ အမ်ားျပည္သူကို ဘယ္လုပ္ငန္းအတြက္ ရွယ္ယာေတြကို ထုပ္ေရာင္းေနပါျပီ၊ အက်ိဳးအျမတ္ကေတာ့ ဘယ္ေလာက္ေပးပါ့မယ္ စသည္ျဖင့္ အမ်ားအာရံုက်ေအာင္ ေၾကာ္ျငာျပီး ရွယ္ယာရွင္ေတြက္ို ေခၚၾကပါတယ္။ လုပ္ငန္းကို အမွန္တစ္ကယ္လုပ္ဖို႔ ထူေထာင္ျပီးရွယ္ယာေခၚတာရွိသလုိ၊ ဘာမွမဟုတ္ဘဲ အၾကံအဖန္ ဟန္ျပျပီးေခၚတာလည္းရွိပါတယ္။ ဘယ္သို႔ပင္ ရွိေစထည့္ဝင္မယ့္ ရွယ္ယာရွင္ ကိုယ္တုိင္က မိမိဝယ္ယူမယ့္ (ထည့္ဝင္မယ့္) ရွယ္ယာေတြဟာ junk bond မ်ား ျဖစ္သြားမလား ဆိုတာ ေသေသျခာျခာ စဥ္းစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Bond ရဲ့ ခုိင္မာမႈကို ကုမၸဏီရဲ့ reputation ေခၚ ဂုဏ္သိကၡာ၊ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာမႈ၊ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မႈတို႔နဲ႔ တုိင္းတာရပါတယ္။ သက္တမ္း ၾကာရွည္ျပီ ျဖစ္တဲ့ ကုမၸဏီမွာဆိုရင္ ပိုမိုစိတ္ခ်ရျပီး၊ မိမိရဲ့ ရင္းနွီးျမဳတ္နွံမႈ ဆံုးရႈံးဘို႔ ရာနႈန္းမရွိသေလာက္ နည္းပါတယ္။ မေန႔တစ္ေန႔ကေပၚလာတဲ့ ကုမၸဏီ၊ သို႔မဟုတ္ အေၾကြးေတြ ဝိုင္းေနတဲ႔ ကုမၸဏီဆိုရင္ေတာ့ ရႈံးဘုိ႔ ရာနႈန္းမ်ားပါတယ္။ အဲ့ဒီလုိ risk မ်ားတဲ႔ bond ေတြကို junk bond လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ရွယ္ယာထည့္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ junk bond  ျဖစ္သြားနုိင္သလား သတိျပဳၾကေပါ့ေနာ္။

တစ္ခါတစ္ေလေတာ့လည္း သင္ကုိယ္တိုင္က risk ယူရတာ ၾကိဳက္လုိ႔ အတိုးနႈန္းမ်ားမ်ားနဲ႔ ေပးတဲ့ ကုမၸဏီအသစ္မွာ bond ေတြ ဝယ္ျပီးေနာက္ပိုင္း အဲ့ဒီကုမၸဏီက လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္သြားခဲ႔ရင္လည္း သင့္ရဲ့ junk ေတြက gold ေတြ ျဖစ္သြားနိုင္ပါရဲ့။

VOA special English ႏွင့္ Collins COBUILD Dictionary မွ ကိုးကားဘာသာျပန္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။

LESSONS FROM OUR ARCHIVE

• မိဘျပည္သူမ်ား ခင္ဗ်ား (သုတရသ ေဆာင္းပါး)
• မန္ေနဂ်ာလား… ေဟာက္ဆာဂ်င္လား…
• လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ျခင္း

အျခားသင္ခန္းစာမ်ား ဖတ္႐ႈ ေလ့လာရန္ link - http://www.myanmar-network.net/page/index-of-articles-and-english-lessons

[ Myanmar Network အသင္းဝင္ထားျခင္းျဖင့္ ရရွိမည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ]

- အဂၤလိပ္စာသင္ခန္းစာႏွင့္ အလုပ္ေခၚစာအသစ္မ်ား၊ UK စာေမးပြဲ သတင္းမ်ား ႏွင့္ အဂၤလိပ္စာသင္တန္း သတင္းမ်ားကို အသင္းဝင္မ်ားထံသာလွ်င္ e-mail ျဖင့္ အေၾကာင္းၾကားေပးမွာ ျဖစ္ပါသည္။
- ျဗိတိသွ်ေကာင္စီမွ ၾကီးမႉးက်င္းပေသာ ပြဲမ်ားကို အသင္းဝင္မ်ားသာ ၾကိဳတင္သိရွိျပီး အသင္းဝင္မဟုတ္သူမ်ားထက္ေစာ၍ စာရင္းေပးသြင္းႏိုင္ပါသည္။
- Myanmar Network ဝက္ဆိုက္ဒ္တြင္ အသင္းဝင္မ်ားသာလွ်င္ like ႏွင့္ comment ေပးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
- စကားဝိုင္းမ်ား (Forum မ်ားတြင္)ႏွင့္ အလုပ္ေခၚစာမ်ားကိုလည္း ကိုယ္တိုင္ဝင္ေရာက္ေရးသားႏိုင္ပါသည္။
- အသင္းဝင္မ်ားတြင္ ကိုယ္ပိုင္ Profile Page ရွိမည္ျဖစ္ျပီး မိမိ၏ ဓာတ္ပံု၊ မိမိကိုယ္တိုင္႐ိုက္ထားေသာ ဓာတ္ပံုမ်ားႏွင့္ ဗီဒီယိုမ်ားလည္း တင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

- Join us now at - www.myanmar-network.net/main/authorization/signUp